Naparstnica (Digitalis L.) – roślina trująca i lecznicza dla psów i ludzi

Trująca dla : psów i kotów

Poziom toksyczności : od umiarkowanego do ciężkiego

Typowe objawy zatrucia :

  • ślinotok
  • Nudności
  • Wymioty
  • Nieprawidłowe tętno
  • Zaburzenia rytmu serca
  • Osłabienie
  • Upadanie
  • Rozszerzone źrenice
  • Wstrząs
  • Drgawki
  • Śmierć

Naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora Mill.) – należy  do rodziny babkowatych. Występuje na terenie niemal całej Europy oraz w Azji Mniejszej. W Polsce można ją spotkać  na niżu, jak i w górach.

Naparstnica to bardzo piękna roślina zwłaszcza jej kwiaty ale zarazem bardzo trująca dla psów, kotów, a nawet ludzi! Naparstnica zawiera naturalnie występujące trucizny, które wpływają na serce jak  kardenolidy lub bufadienolidy.  Glikozydy kardenolidowe to  grupa  do glikozydów nasercowych występujących między innymi w  naparstnicy purpurowej, naparstnicy wełnistej, konwalii majowej, miłku wiosennym, strofantusie. Podstawowym glikozydem naparstnicy purpurowej jest zawarta w liściach digitoksyna, która działa gównie na lewą połowę mięśnia sercowego. Prawie w 100 % wchłaniania się z przewodu pokarmowego,ma  zdolności do silnego wiązania się z białkami surowicy krwi. Digitoksyna powoli jest powoli wydalana i i wykazuje duży stopień kumulacji. Działa powoli i długotrwale.

Stopień zatrucia zależy od konkretnej rośliny, od części rośliny i ilości spożycia. Wszystkie części rośliny są uważane za toksyczne – nawet woda w wazonie, którą chętnie piją koty. Objawy kliniczne po spożyciu to objawy sercowo-naczyniowe (na przykład nieprawidłowy rytm serca ), zaburzenia elektrolitowe  (np. zagrażający życiu wysoki poziom potasu), objawy ze strony przewodu pokarmowego (na przykład, nudności, ślinienie, wymioty, itd.) lub ze strony ośrodkowego układu nerwowego jak np. rozszerzone źrenice, drżenia, drgawki.  U ludzi zatrucia może spowodować spożycie 1-2 g wysuszonych liści. Zatrucie objawia się  bólami i zawrotami głowy, zaburzeniami widzenia, biegunką, wymiotami, skurczami naczyń wieńcowych, sinicą, dusznością.

Roślina lecznicza

Dawniej a była stosowana jako roślina lecznicza ale z obecnie z uwagi na silne właściwości toksyczne nie stosuje się naparstnicy zwyczajnej  zastąpiono ją naparstnicą wełnistą, która ma podobne oddziaływanie na organizm, ale  mniejsze efekty uboczne. Surowcem zielarskim były liście. W Polsce jest to roślina prawnie chroniona. Glikozydy w niej zawarte mają działanie nasercowe. Digitalinę stosowano w leczeniu nerwic oraz chorób serca.