Nasiona Chia – nasiona szałwii hiszpańskiej nazywane złotem Azteków – skarb dla ludzi i psów

Złoto Azteków czyli nasiona Chia (salvia hispanica) pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie przez wieki stanowiła podstawę lokalnej diety. Według Aztekowów nasiona chia pomagały im w utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej oraz psychicznej, zaliczali chia do pięciu najważniejszych pokarmów. Chia były używane przez wieki także jako podstawowe pożywienie dla Indian z południowo-zachodniej części dzisiejszego Meksyku.

Słowo Chia pochodzi od słowa „Chian”, co w języku nahuatl, znaczy oleisty. Dzisiaj nasiona chia powszechnie wykorzystuje się w Meksyku i Gwatemali. Chia prawiana jest głównie w Meksyku, Boliwii, Argentynie, Ekwadorze, Australii i Gwatemali i tam też jest najbardziej popularna. Nasiona stają się coraz powszechniejsze w Europie. W 2009 roku zostały zatwierdzone przez Unię Europejską jako produkt spożywczy

Nasiona chia stanowią obfite źródło zarówno kwasów tłuszczowych Omega 3 i Omega 6 . Olej zawiera 30% kwasów omega-3 oraz 40% kwasów omega-6, zawierają korzystne dla zdrowia długołańcuchowe nienasycone trójglicerydy (ang. LCT) , które mają korzystne działania na ściany naczyń krwionośnych. Kwasy omega 3 mają wykazują działanie przeciwzapalne dlatego zaleca się ich podawanie u psów ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów. Ponadto wspomagają funkcjonowanie mózgu poprzez wzmocnienie tłuszczowej osłonki mielinowej a im grubsza osłonka mielinowa tym szybciej są przekazywane impulsy dzięki czemu mózg pracuje wydajniej, szybciej zapamiętuje a pamięć jest bardziej długotrwała. Zawierają również wiele witamin, minerałów i przeciwutleniaczy m.in. witaminy: E, B1, B3, wapń, fosfor, magnez, żelazo, cynk i niacyna. Charakteryzują się wysoką zawartością łatwo przyswajalnego białka, (ok. 20%), głównie rozpuszczalnego w wodzie, o wysokiej masie cząsteczkowej.

Chia mają około 25 % błonnika, który działa korzystnie na układ trawienny dlatego polecane są dla ludzi i zwierząt z nadwagą i otyłością – dają długo uczucie sytości i wspomagają proces trawienia w przewodzie pokarmowym. Ułatwiają wchłanianie się pokarmów, a to co za tym idzie wspomagają wchłanianie substancji odżywczych wraz ze znaczącym uwodnieniem polepszającym wydalanie trucizn metabolicznych. Wynikiem tego jest szybka metaboliczna utylizacja w komórkach ustroju. Chia są bogatym źródłem wapnia, zawierają również boron – minerał współdziałający z metabolizmem wapnia w ustroju.

Nasiona Chia spowalniają wchłanianie cukrów i pomagają regulować ich poziom we krwi dlatego są zalecane dla diabetyków.

Zadziwiające jest jak duże są własności hydrofilowe nasion chia – są one w stanie zaabsorbować wodę w proporcji ponad 12 do 1 (wagowo). Ta własności utrzymywania wody koloidalnej przedłuża okres uwadniania organizmu. Poprzez konsumpcję nasion chia ustrój lepiej utrzymuje odpowiednie stężenia płynów ustrojowych oraz zachowuje równowagę jonową w organizmie.

Porcja 15 g nasion Chia zawiera:

107 mg wapnia
160 mg fosforu
2,4 mg żelaza
105 mg potasu
59 mg magnezu
0,5 mg cynku

Nasiona chia nie zawierają glutenu.

Nasiona chia w połączeniu z wodą tworzą żel (podobnie jak siemię lniane). Spożywane w takiej postaci zapobiegają zbyt szybkiemu wchłanianiu węglowodanów jest to bardzo przydatna właściwość ważne dla chorych na cukrzycę.

Nasiona chia absorbują co najmniej 9 razy tyle wody ile same ważą i to w przeciągu 10 minut, lub nawet szybciej zależnie od temperatury wody.

Jeżeli spróbujecie wymieszać łyżeczkę nasion w szklance wody i zostawicie na 30 minut lub dłużej zrobi się z tego gęsta piankowa galareta. Taka reakcja jest spowodowana tym, że włóknik nasion chia szybko i dobrze rozpuszcza się (żeluje) w wodzie.

Najlepsze proporcje pomiędzy wodą a nasionami dla większości przepisów to wagowo 9 porcji wody na 1 część nasion.

Zanim zdecydujesz się karmić zwierzę własnoręcznie przygotowanym pokarmem obowiązkowo przeczytaj artykuł „Czy domowe jedzenie dla naszego pupila to dobry pomysł?.” Podawanie źle zbilansowanego posiłku może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Sprawdź czy składniki, które podajesz nie zaszkodzą twojemu pupilowi. „Produkty szkodliwe”.

Pamiętaj, że karmiąc zwierzę zbilansowanym pokarmem dodatki typu psie smakołyki, ciasteczka itp. nie powinny przekraczać 10 % dziennej dawki posiłku.

Jeśli nie masz wystarczającej wiedzy z zakresu żywienia skontaktuj się ze specjalistą, który ustali dietę dostosowaną do potrzeb twojego zwierzęcia.

Katarzyna Gryglewska

lekarz weterynarii, behawiorysta, inż. zootechnikia