Mniszek lekarski (łac. Taraxacum officinale) w diecie dla psa.
Mniszek lekarski z łac. Taraxacum officinale, znany nam najczęściej pod nazwą mlecz według botaników pochodzi z Grecji, w której znany był prawdopodobnie już od czasów starożytności. Nazwa rośliny Taraxacum officinale prawdopodobnie pochodzi od greckich słów „taraxis” i „akeomai”, co oznacza „zapalenie do wyleczenia”. Pierwsze wzmianki o terapeutycznym działaniu mniszka lekarskiego datuje się na przełom X i XI wieku. Mniszek był wykorzystywany przez arabskich lekarzy w leczeniu schorzeń wątroby i śledziony natomiast w XVI wieku Leonhard Fuchs opisał zastosowanie mniszka w leczeniu dny moczanowej, biegunki, chorób pęcherza, śledziony i wątroby . Napary z mniszka wytwarzali już Indianie w Ameryce Północnej, które wspomagały leczenie chorób nerek, niestrawności i zgagi. Mnieszek lekarski był i jest stosowany od dawna w medycynie chińskiej.
Znajdziemy go wszędzie w każdym ogrodzie gdzie większość ogrodników walczy z jego obecnością traktując jak chwat, widzimy go na każdej łące, trawniku, a nawet poboczach dróg. Myślę, że każde dziecko zna dmuchawce i z wielką radością rozdmuchuje je na wietrze. Warto wiedzieć, że ten popularny chwast i zmora niejednego ogrodnika posiada ogrom właściwości leczniczych.
Właściwości zdrowotne mniszka lekarskiego.
Wszystkie części mniszka lekarskiego posiadają lecznicze właściwości. Liście i kwiaty mlecza powinno się zbierać w suchy, słoneczny wiosenny dzień, w kwietniu, maju i suszyć w cieniu natomiast korzenie zbiera się jesienią i również suszy. Korzenie należy zbierać tylko całe, bez uszkodzeń. Zbierając kwiaty wybieramy koszyczki jeszcze w pączkach, zrywamy bez szypułki. Świeże liście mniszka można dodawać do sałatek, zup a z suszonych przyrządza się napar o dobrym działaniu np. przy schorzeniach wątroby, można również pokruszyć na karmę psa.
Korzenie są bogatym źródłem soli mineralnych, witamin A, B1, C, , K, D, fitosteroli, a także cukrów, i cennej inuliny. Liście i kwiaty dodatkowo zawierają flawonoidy, karotenoidy w tym luteinę, kwas foliowy a także sole potasu, magnezu i krzemu.
Biały sok mlecza zawierający taraksacynę wykorzystuje się u ludzi do leczenie brodawek i kurzajek.
Najczęściej wykorzystuje się działanie moczopędne mniszka, który zwiększa przesączanie w kłębuszkach nerkowych a zarazem z uwagi na to że zawiera wysoką zawartość potasu nie dochodzi do jego niedoborów co zdarza się przy podawaniu leków moczopędnych.
Bardzo istotnym składnikiem mniszka jest inulina. Inulina jest cennym dodatkiem w diecie zarówno ludzi jak i zwierząt. Inulina to naturalny wielocukier należący do grupy fruktanów, ze względu na swoją budowę nie jest trawiona w przewodzie pokarmowym i dzięki temu pełni funkcje błonnika pokarmowego. W dużych ilościach inulinę znajdziemy ją w bulwach cykorii , topinamburu czy właśnie mniszka lekarskiego. W składzie wielu karm dla psów znajdziecie cykorię czy topinambur właśnie jako źródło inuliny. Ponieważ inulina prawie w całości przechodzi w niezmienionej formie do jelita grubego to ulega tam fermentacji przez mikroflorę jelitową. W diecie jest prebiotykiem – składnikiem żywności stymulującym rozwój prawidłowej flory bakteryjnej jelit i dzięki temu wpływa pozytywnie na zdrowie. O mikrobiomie i dbaniu o mikrobiom pisałam już we wcześniejszym artykule, zachęcam was do zgłębienia tego interesującego tematu. Inulina również stabilizuje poziom glukozy dlatego jest zalecana u ludzi i psów chorych na cukrzycę a także z tendencją do nadwagi. O problemach związanych z otyłością u zwierząt możecie przeczytać tutaj. Inulina ma niski indeks glikemiczny, hamuje łaknienie, wzmaga uczucie sytości w organizmie co pomaga zapanować nad głodem i ilością spożywanego pokarmu. Ponad to wspomaga trawienie i metabolizm poprzez wzmożenie produkcji soków trawiennych. Dowiedziono również , że ekstrakty z korzenia i liści częściowo hamują proces tworzenia komórek tłuszczowych i redukują akumulację tłuszczu w dojrzałych komórkach tłuszczowych.
Mlecz ma również zastosowanie w problemach dermatologicznych, jego liście i korzenie wykorzystuje się w leczeniu ropni, egzem. Z uwagi na swoje pozytywne działanie na skórę mniszek stanowi często dodatek w kremach. Z kwiatów mniszka robi się syropy mające zastosowanie przy infekcjach górnych dróg oddechowych. W ekstraktach z liści mniszka są obecne substancje fitochemiczne, takie jak: saponiny, fenole, triterpeny, taniny, fitosterole, antranoidy oraz cukry redukujące, które wspomagają zwalczanie drobnoustrojów.
Mniszek lekarski zawiera antyoksydanty – związki polifenolowoe. Ekstrakty z liści zawierają około trzech razy więcej związków fenolowych (9,9%) i flawonoidów (0,086%) niż ekstrakty z korzenia. Przeprowadzono wiele badań na temat antyoksydacyjnego wpływu ekstraktów na komórki wątroby i wykazano, że wyciąg z liści i korzenia mniszka lekarskiego może działać hepatoprotekcyjnie.
Przeciwwskazania
Mniszek lekarski jest jedną z najbezpieczniejszych roślin jednak zawsze należy zachować ostrożność i skonsultować jego podawanie z lekarzem weterynarii. Może u niektórych psów wywołać reakcję alergiczną, ostrożność zachowuje się również u psów z nadkwaśnością czy wrzodami żołądka. Zawsze należy zbierać mniszka bez pestycydów, czy innych substancji chemicznych, które mogą zaszkodzić tobie czy psu.
Dawkownie.
Podawanie naparu z suszonego mniszka przygotowujemy następująco:
Wsypujemy 5-30 g mniszka dodajemy na szklankę wrzącej wody lub bulionu z kurczaka czy warzyw, następnie zmniejszamy ogień i gotujemy około 15-20 minut. Napar podajemy psom w ilości w 1 / 4 do 1 / 2 szklanki na 10 kg dziennie, w dawce podzielonej najlepiej 3 x dziennie
Wskazówki dotyczące dodawania suszonego mniszka lekarskiego bezpośrednio do karmy psa :
Zaleca się podawanie jednej łyżeczki na 10 kg do karmy psa.
Jeśli pies nie chce jeść w tej formie to można przygotować napar i podać w tej formie.
Zanim zdecydujesz się karmić zwierzę własnoręcznie przygotowanym pokarmem obowiązkowo przeczytaj artykuł „Czy domowe jedzenie dla naszego pupila to dobry pomysł?.” Podawanie źle zbilansowanego posiłku może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Sprawdź czy składniki, które podajesz nie zaszkodzą twojemu pupilowi. „Produkty szkodliwe”.
Pamiętaj, że karmiąc zwierzę zbilansowanym pokarmem dodatki typu psie smakołyki, ciasteczka itp. nie powinny przekraczać 10 % dziennej dawki posiłku.
Jeśli nie masz wystarczającej wiedzy z zakresu żywienia skontaktuj się ze specjalistą, który ustali dietę dostosowaną do potrzeb twojego zwierzęcia.
Katarzyna Gryglewska
lekarz weterynarii, behawiorysta, inż. zootechniki
Mój piesek jest po operacji na raka gruczołu mlekowego.Czy podawanie mniszka podbuduje jej odporność?
Trzymam kciuki za pieska, można dodawać ale też wiadomo, że cudów nie zdziała.
Bardzo dziękuje za odpowiedz , nasza psinka przyjmuje steryd na stałe, jednak zastanawiamy się czy są metody alternatywne, które mogłyby przynieść ulgę w jednym schorzeniu i jednocześnie nie przyczyniać się do powstania kolejnego.
Mój pies podczas spaceru zjada kwiaty mniszka, nie ma problemów zdrowotnych. Czy to powód do niepokoju w sensie zdrowotnym lub behawioralnym?
Jeśli nie zjada jakichś ogromnych ilości tych kwiatów to nie mu nie powinno być ale nie znam stanu zdrowia pana psa, więc warto zapytać lekarza, pod którego opieką jest pies.
Czy można podawać psu mniszek w kapsułkach 500 mg — przy okazji dziękuję za te cenne informacje o mniszku.
Można po konsultacji z lekarzem wet. prowadzącym bo np. nie wolno dawać jeśli pies dostaje leki moczopędne. Dawkowanie dla psów jest :
małych psów: 1/2 – 1 kapsułka dziennie
Średnie psy: 1-2 kapsułki dziennie
Duże psy: 2-3 kapsułki dziennie